INKHOMO YEMGANO

INKHOMO YEMGANO

Inkhomo yemgano yinkhomo lesuka nentfombi kubo, leyinikwa nguyise, uma iganiswa nome yendziswa nguye uyise. Ihamba nayo iya le emtini.

Lenkhomo ifike ingangeniswa yona noma umtsimba ungena, itawuze ingene ngakusasa umtsimba sewenyuka sewusuka emfuleni, ungene uyichuba ngembili udzine uyoyifaka esibayeni. Sekutakutsi emva kwekutsi ugidze umtsimba makoti sewutawungena esibayeni aphetse indvuku layinikwe nguyise afike ashaye ngayo lomgano. Lokushaya lomgano usuke akhombisa kwekutsi ula nje yena utfunywe nguyise, uyendziswa.

NgesiSwati umnumzane uyasuka nje nakaboba likhaya lapho khona intfombi yakakhe itawuphatseka kahle khona, asuke ayibite atsi mntfwanami ngicabanga kukwendzisa lapha kaSibanibani, nentfombi ivume ngobe ihlonipha uyise. Kanjalo nje sewuyaphuma umtsimba uya kulelo khaya. Ngalomgano-ke loyise ucelela umntfwanakhe inkhonto kulaba bekunene ngoba abakasomi nekusoma. Umnumzanne uma ngabe anemandla-ke umgano upheleketelwa ngulenye inkhomo lebitwa ngemshoba (lishoba lemgano) nome bukhati.

Intfo beyenta banumzane baganise kakhulu ngulokutsi ngesiSwati umfati wekwendziswa nguye lofika adle umuti, lokusho kutsi indlalifa itawutalwa nguye. Uma afike wakhandza kunabozakabo labatiganela bona, ufika abe ngetulu kwabo lowekwendziswa nguyise noma afike muva. Yena uba ngaphansi kuphela kwemfati lonesibongo sagogo walapha ekhaya lotala umnumzane.

Naye gogo walakhaya ungephasi kepha kwalotalwa yindvuna, naye longephasi kwalotalwa sikhulu kumbe ngumntfwanenkhosi, naye longephasi kwalotalwa yinkhosi. Kepha nje uma kulikhaya lemfokatana nje loyo lowendziswe nguyise ufike awudle umuti. Banumzane labanyenti-ke bese bayabendzisa bantfwababo ngekubona loko.