Sechele I: Botshelo le Boswa

Sechele I, yo gape a bidiwang Setshele kgotsa “Rra Mokonopi,” o tshotswe ka ngwaga wa 1812 mme a nna moeteledipele wa morafe wa Kwêna kwa lefelong le gompieno le bidiwang Botswana. Fa rraagwe a sena go bolawa, Sechele le balatedi ba gagwe ba ne ba tshaba mme ba nna le morafe wa ga Ngwato. O ne a nyala morwadia kgosi mme morago a nna mmusi wa bontlhanngwe jwa morafe wa Kwêna.

Ka 1847, Sechele o ne a kopana le morongwa yo o tumileng e bong David Livingstone mme a simolola go kgatlhegela Bokeresete thata. O ne a ithuta go bala le go kwala ka bonako mme a ba a ruta le basadi ba gagwe go bala. Baebele e ne e le yone fela buka ya puo ya gagwe, mme o ne a ineela thata mo dithutong tsa yone. O ne a romela bana ba gagwe go ya go rutwa ke barongwa mme a kolobediwa ka 1848.

Le fa go ntse jalo, Sechele o ne a kgaratlha thata go lekalekanya ditumelo tsa Bokeresete le dingwao tsa lefelo leo. O ne a tlogela tiro ya gagwe ya go dira pula mme a tlhala basadi ba gagwe ba le bane mo go ba le batlhano, jaaka Livingstone a ne a kopa. Mme fa mongwe wa basadi ba gagwe ba pele a ne a ima ke ene, mme a bolaya Moyuropa ka ntlha ya mabaka a semolao, Livingstone o ne a tlogela go mo tsaya e le Mokeresete wa boammaaruri. Le fa go ntse jalo, Sechele o ne a nna a ntse a na le tumelo mme a re ga a kitla a latlha Jesu.

Ka 1852, Sechele o ne a etelela pele setlhopha sa merafe ya Batswana mo ntweng ya Dimawe kgatlhanong le Maburu, a a neng a ba tlhasetse. Le fa ba ne ba fenya, Makgowa a ne a gana go thusa Sechele ka gonne ba ne ba sa batle go galefisa Maburu. Sechele o ne a leka go ya kwa Engelane go kopa thuso mme a fitlha fela kwa Cape Town.

Sechele o ne a tswelela go anamisa Bokeresete go ralala borwa jwa Afrika, le e leng go fitlha kwa bathong ba Ndebele pele ga barongwa ba Yuropa ba dira jalo. Le mororo moragonyana a ne a boela kwa mekgweng mengwe ya setso, o gakologelwa ka go anamisa Bokeresete ka katlego go feta barongwa ba le bantsi ba Yuropa. Ka nako ya fa a tlhokafala ka 1892, o ne a busa batho ba feta 30 000 mme o ne a agile boswa jo bo nonofileng, jo bo ikemetseng jwa Bokeresete jwa Aforika.