Isizwe sakwaNxumalo simataniswa kakhulu nesizwe sakwaNdwandwe, sidabuka esifundeni sakwaZulu eNingizimu Afrika, kanti umuntu waso ovelele emlandweni kwakunguMzilikazi Nxumalo, umsunguli wombuso waseMatabele ezweni manje osekuyiZimbabwe; okwenza isizwe sakwaNxumalo sisondelene nabantu bakwaNdwandwe nozalo lwabo.
Amaphuzu abalulekile ngesibongo sakwaNxumalo:
Ndwandwe uxhumano:
Umndeni wakwaNxumalo uthathwa njengengxenye yesizwe sakwaNdwandwe, okuyiqembu elibalulekile labakhuluma isiZulu eNingizimu ne-Afrika.
Mzilikazi:
UMzilikazi Nxumalo, umkhokheli wodumo lwezempi, uthathwa njengomuntu ovelele kwaNxumalo, owasungula umbuso weMatabele.
Ukusabalala kwendawo:
Ngenxa yethonya likaMzilikazi, isizwe sakwaNxumalo sitholakala ikakhulukazi eZimbabwe yanamuhla, futhi sikhona naseNingizimu Afrika.
Tag: Nxumalo Page 1 of 2
Langa
Mkhatshwa,
abakhatshwa ngezinde nezimfushane,
Sothondose,
Gcwabe kazihlandla,
Nkabanye – nkabayenkosi,
Zwide,
Ophunyuka bemphethe njengenyoka eluhlaza,
Nxumalo,
Sdweba ngophaphe
abanye bedweba ngama pensela,
Mlondolozi we Langa,
Hlobo oluhle,
Zingilosi zasemhlabeni,
Sbani esihle sendalo,
LANGA
Izibongo ezihlobene nabakwaManqele
Nkwanyana
Nxumalo
Ndwandwe
Masuku
Phakathi
Mncwango
Mncwanga
Mfekayi
Mfeka
Mzimela nezinye
ISIZINDA SABO | izindawo lapho abakwaManqele betholakala khona
KwaHlabisa ( Mpembeni)
Emdletsheni eHluhluwe
KwaNongoma eBuxedene
Empumalanga eBilanyoni
KwaMthwadlana
KwaDlangezwa baze babe noMphathi lapho ohlale exoxa nesilo uMdlokombane.
EMandeni bagcwele kakhulu.
Maye bakhona
Emyaneni nakwezinye izindawo.
Izithakazelo zabakwa Manqele
Duyaza omhlophe njengezihlabathi zolwandle,
Mthonga weNdlovu,
Mpangazitha oziphangayo,
Mtholo,
Mahloko,
Diza kaMatoto,
Mkhawulez’ukuwela,
Mahloko,
Phakathi kaMhawana,
Sgagu,
Khethankomo,
Mfolozi emnyama inkethabaweli,
Sthanda,
Mnkonyeni,
Wena wembange,
Wembangalala kankomo elala kalukhuni,
Mkhutshana kaSodondo kaNcungu,
Thanga limndindi,
Limndindinini ngokwethekela,
Wena ndlwana ezimbana zikaSomnguni ezimahlikihlikana,
Nxumalo!
MANQELE SILUSAPHO
Langa wazala uZwide
UZwide wazala uNxumalo
Nxumalo wazala uMaqhoboza
Maqhoboza wazala uSothondose
Sothondose wazala abakwaManqele
Amaqhawe akwaManqele
1. Sothondose ozale oManqele
2. Sibusiso Mthandeni ( Igcokama elisha)
3. Lungisani Manqele eHluhluwe ocula Maskandi umshayi wesginci.
4. Manqele wakwaHlabisa oyikhansela onguThishanhloko owaseZidonini
5. Zuya owayeshuka izikhumba aphinde akhande nensimbi
6. Mhawana umfowabo kaMahloko owayedla izinkomo zikaZuya khona kwaHlabisa.

Nxumalo: king Zwide kaLanga history
UZwide kaLanga (1758-1825) wayeyinkosi yesizwe sakwaNdwandwe (Nxumalo) kusukela ngeminyaka yawo-1805 kuya cishe ngowe-1820 Wayeyindodana kaLanga KaXaba, inkosi yakwaNxumalo. Inganekwane ithi unina kaZwide, iNdlovukazi uNtombazi, wayeyisangoma. Waqoqa kabi ugebhezi lwekhanda lwamakhosi ayenqotshwe uZwide ngoba lwalumenza azizwe enamandla
Impilo Yezepolitiki:
Ngesikhathi uZwide eba yinkosi, abakwaNxumalo babekhula ngamandla ezempi. Enesifiso sokwandisa ubukhosi bakwaNxumalo, uZwide wayeyimbangi evelele kaDingiswayo inkosi yakwaMthethwa kanye noJenene noyise wodumo, uShaka kaSenzangakhona, umsunguli woBukhosi bakwaZulu. AmaZulu akholelwa ukuthi nguyena ophethe umfecane okuthiwa uqanjwe uShaka. Owahlanganisa abantu abakhuluma isiZulu baba umbuso osabekayo.
Izenzo zempi:
UZwide wafuna ukwandisa imingcele yakhe, kwathi ngo-1818 wachitha amandla oMbuso wakwaMthethwa, ngemva kokuba ebulale inkosi uDingiswayo. Wabuye walwa nensizwa yakwaZulu empini yaseGqokli Hill. Wachitha uMbuso wakwaKhumalo ongumakhelwane wabulala inkosi yabo uMatshobana KaMangete. Indodana kaMashobana kanye nendlalifa uMzilikazi yabaleka kwaNxumalo yayocela ukukhosela kuShaka owayeselungise insalela yakwaMthethwa ngaphansi kombuso wakhe. Ekwazi lokhu, uZwide wahlela ukubhidliza uMbuso kaZulu ukuze aqinisekise ukubusa kwamaNdwandwe kwaZulu.
Ngo-1820, wahola ibutho lakhe empini elwa noZulu empini yomfula uMhlatuze. Amabutho akhe abanjwa ewela umfula uMhlatuze ngesikhathi ehlaselwa amabutho kaZulu, ahlakazeka amabutho akwaNxumalo. UZwide wabaleka nensali yendlu yakhe ngaphesheya komfula uPhongolo.
Ngemva kokuba uZwide nezihlobo zakhe bebalekile, uZulu wahlasela bonke abantu bakhe, wabulala abaningi eMome Gorge, indawo eyihlane. AmaZulu ahlasela inhlokodolobha yakwaNdwandwe, KwaNongoma. Ukunqoba kukaZulu kwandulela ukuhlakazeka kukaZwide isizwe samaMfekane okwanika isithombe sokuthi ukunqoba kukaShaka kwakuyisiqalo samaMfecane noma ukuhlakazeka. Amabutho kaZwide abalekela enyakatho, lapho asungula imibuso yawo, njengombuso wamaShangane eGaza owabunjwa nguSoshangane.

He was born in 1917 in Margate, Natal, South Africa, and attended the Fascadale Mission School. Showing early promise as a writer, he submitted various samples of his work to publications and as a result was offered a job by the Post newspaper in Johannesburg, which had published some of his earlier contributions.
He enlisted in the South African Army when World War II broke out and was sent to Egypt, where the South African forces were involved in the Western Desert of North Africa.
He became frustrated upon his return to South Africa. There were few opportunities for black journalists due to the restrictions of apartheid. Most black-focused publications were controlled by white business interests and none of them offered scope for the kind of investigative exposés that Nxumalo had in mind.
In 1951, the publisher Jim Bailey established the legendary Drum magazine with Anthony Sampson as editor, and asked Henry Nxumalo to become the assistant editor. Nxumalo by this time specialised in investigative journalism.
He obtained employment on the potato farms so as to expose the squalid conditions (almost slave-like) experienced by Black labourers. Worried about the lawlessness in Johannesburg “the square mile of sin”, he agitated for clean-up and appealed for support from the police.
On another assignment he managed to get himself arrested and was sent to Johannesburg central prison. His resulting article, describing the ward conditions and the degrading naked search, was an international scoop. He later got work on a farm where an African labourer was beaten to death with a section of hose-pipe. His investigation into whether the church “supported” apartheid showed the difference between prejudice and the gospel of “brotherly love”.
In 1957, Nxumalo was investigating an abortion racket when he was murdered by unknown assailants.
Nxumalo Surname Meaning. Nxumalo Origin. Nxumalo History:
The meaning, origin and history of the Nxumalo surname is not listed.
This surname is prevalent in Zimbabwe.